Bitki Örtüsü

Doğu Anadolu, İç Anadolu ile İran arasında, büyük bir kısmı doğal orman sahasına dahil bir ada gibi yükselir. Bu durum, İç Anadolu ve İran’a göre Doğu Anadolu’nun daha nemli olmasından kaynaklanır. Ormanların alt sınırı her şeyden önce nemlilik derecesine bağlıdır. Bu sınır bölgenin batısında 11 001400 m. iken, doğusunda 1800-1900 m. ye kadar çıkmaktadır. Bölgenin başka bir özelliği de ormanların üst sınırının çok yüksek olmasıdır.

Bölge batısında ormanların üst sınırı 2400 m., doğusunda ise 2800 m. kadardır. Hatta Akdeniz'den gelen nemli hava akımlarının bu bölgeye kolayca sokulduğu, Bitlis olugunun tam karşısına denk gelen Nemrut'un güney yamaçlarında, çalılık halinde meşeler yayılırken, kalderanın içinde meşelerden, yabani meyve agaçlarından, kavak ve huşlardan oluşan bir orman görülür. Bu orman, kalderanın dik olan iç duvarlarında yer yer 2900 m'ye kadar çıkar ki bu, ülkemizde tesbit edilmiş olan en yüksek orman sınırıdır. Dogu Anadolu'daki ormanlar genellikle şiddetli ve uzun kışlara ve fazla olmayan yagış miktarına uyum saglamış, soguga dayanıklı, seyrek ve orman altı çok zayıf, kuru ormanlar halindedir

Van Gölü çevresi, insanlık tarihinin en eski zamanlarından beri yerleşilmiş bir sahadır. Bu nedenle, yörede bitki örtüsü insanlar tarafından büyük ölçüde tahrip edilmiştir. Yüzyıllarca süren tahrip sonucunda Anadolu'nun çogu yerinde oldugu gibi, Van gölü çevresinde de asli bitki örtüsü bozulmuş, bir yerde, özellikle ormanlar ortadan kaldırılmıştır. Nitekim tarihi belgelerde bunu ispatlamaktadır. M.Ö.8. Yüzyılda, bugün çıplak olan Van-Hakkari yöresine bir sefer düzenleyen Asur hükümdarı, bu yöredeki sazlık kadar sık ormanları kestirdiginden bahsetmektedir. Eskiden buraların ormanlık oldugunu gösteren başka bir delil de, günümüze kadar ulaşan orman bakiyeleridir. Bu ormanlara özellikle Başkale-Gevaş arasında rastlanır.

Ekolojik şartlar göz önüne alındıgında Van' ın güney kesimleri dışında kalan yörelerde, geçmişteki dogal bitki örtüsünün agaçlı step oldugu söylenebilir. Step içindeki başlıca türler, çeşitli meşe türleri ve bodur ardıçlardır. Çam türleri Van Gölü çevresinde kendilerine uygun, ekolojik ortamı bulamamışlardır. Van'da yetişebilecek çam türü sarıçamdır. Bu gün orman kalıntılarına ilin güney kesimlerinde rastlanır. Bu kesimlerde bitki örtüsü genellikle meşelerden oluşur. Meşeler, bozulmuş, birçok yerde çalılık halini almıştır. Agaçlık sahalara Gevaş'ın güneyinde de rastlanır. Meşeler yanında, seyrek de olsa, sakız menengiç, bodur ardıç, kızılcık, dogu çınarı, ceviz, titrek kavak ve yabani meyve agaçları da görülmektedir .

Van güneyinde stepler de görülür ve en önemli elemanı geven otudur. İlin güneyi dışında ormanlara rastlanmaz. Sadece Erçiş'in kuzeyinde, Ilıca suyu vadisinde seyrek meşe toplulukları bulunur.

Van'ın dogu ve kuzeyi bugün antropojen step görünümündedir. Seyrek olarak vadi boylarında agaçlara rastlanır. Bu kesimde hakim olan step formasyonu otsu bitkilerden oluşur.